آفلاتوکسین پسته چیست و بهع چه روش هایی می توان از دست آن خلاص شد؟ در این مقاله از مغز و پسته قرار است با هم در مورد این موضوع صحبت کنیم و تمامی اطلاعات مورد نیاز را در مورد این سم خطرناک ارائه داده و روش های مقابله را نیز بررسی کنیم.
آفلاتوکسین، یک ترکیب شیمیایی سمی است که توسط قارچ‌های مختلف از جنوب به شمال زمین در محصولات کشاورزی تولید می‌شود. این ترکیب به ویژه در شرایط حفظ حرارت و رطوبت زیاد، مانند ذخیره‌سازی نادرست محصولات کشاورزی، ممکن است به مواد غذایی انتقال یابد. آفلاتوکسین به عنوان یک کلاس از میکوتوکسین‌ها شناخته می‌شود و ممکن است بر روی محصولاتی مانند پسته، ذرت، آفتابگردان و سایر محصولات تأثیر بگذارد. آفلاتوکسین پسته به عنوان یک آلودگی قابل توجه در این محصول مطرح است. مصرف مواد غذایی حاوی آفلاتوکسین برای انسان‌ها خطرناک است و می‌تواند به اختلالات جدی در سلامت انسان منجر شود. این سمومیت می‌تواند آثار منفی بر سلامت کبد، سیستم ایمنی، و حتی باعث افزایش احتمال ابتلا به برخی بیماری‌ها گردد.
برای جلوگیری از آلودگی پسته به وسیله آفلاتوکسین، باغداران نیاز به رعایت نکات بهداشتی، مدیریت صحیح باغ و ذخیره‌سازی محصولات دارند. همچنین، اجرای آزمون‌های مرتب برای اندازه‌گیری میزان آفلاتوکسین در محصولات و تدابیر صحیح در فرآیند خشکاندن و نگهداری موجب کاهش خطرات مرتبط با این سمومیت خواهد شد. در ادامه این موارد را با هم بررسی خواهیم کرد.
سم آفلاتوکسین پسته چیست
شاید این سوال که آفلاتوکسین پسته چیست برای شما هم پیش آمده باشد که در پاسخ به این سوال می توان گفت که آفلاتوکسین پسته معمولا از یک نوع قارچ خاص به نام آسپرژیلوس به وجود می آید که این قارچ ها در نواحی گرم و مرطوب رشد می کنند. به طور کلی این قارچ بیشتر بر روی دانه هایی مانند پسته، بادام زمینی، ذرت، کشمش و سایر حبوبات ایجاد می شود و بیسترین تاثیر خود را بر روی پسته بجا می گذارند.
آفلاتوکسین پسته یک ماده بیماری زا است که می تواند علاوه بر وارد کردن خسارات به کشاورزان و باغداران موجب صدمات غیر قابل جبران در سلامت بدن بشود.
در واقع انسان ها ممکن است از طریق مواد غذایی مختلفی که به سم آفلاتوکسین آلوده شده اند بیمار شوند همچنین آفلاتوکسین دارای یک ماده سرطان زا می باشد که می تواند در سلامت بدن تاثیر منفی بگذارد. امروزه بیش از بیست گونه آفلاتوکسین وجود دارد اما چهار گونه اصلی وجود دارد که به سرعت می توانند رشد کنند و سبب بیماری در انسان ها و دام ها بشوند.
در واقع پسته یک بستر مناسب برای رشد کردن انواع کپک ها شناخته شده است و آفلاتوکسین هم به عنوان یکی از گروه های سرطان زا و سمی شناخته شده است و دارای اثرات مختلف بیولوژیکی و بیوشیمیایی هستند.
بنابراین در پاسخ به سوال آفلاتوکسین پسته چیست باید گفت که ک ترکیب جهش زا است که می تواند سیستم ایمنی بدن انسان ها را ضعیف کند و سبب مسمومیت در بدن سایر موجودات زنده بشود. امروزه وجود خطرات و آلودگی در تولیدات زراعی مانند پسته باعث نگرانی هایی در وضعیت بهداشت عمومی در همه کشور های جهان شده است.
آلوده شدن میوه های پسته به قارچ هایی که تولییده کننده آفلاتوکسین هستند از باغ های پسته شروع می شود و در زمان درجه بندی پسته ها با کمک آب این آلودگی به صورت چشمگیری افزایش پیدا می کند.
اما امروزه از بین بردن آلودگی های آفلاتوکسین در مرحله بعد از برداشت پسته ها به روش ها و شیوه های مختلفی مانند شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی صورت می گیرد که بهترین روش هایی که در غیرفعال سازی آفلاتوکسین تاثیر گذار بوده است روش های شیمیایی و فیزیکی هستند.
باغداران باید برای پیشگیری از آلوده شدن پسته ها به سم آفلاتوکسین برنامه هایی را برای مراحل مختلف مانند برداشت، بعد از برداشت و زمان خشک کردن پسته ها و نگهداری از آنها برای فرآوری و انتقال به انبار تا زمانی که بخواهند برای انتقال و فروش پسته ها اقدام کنند در نظر بگیرند.
اما با وجود همه پیشگیری هایی که توسط باغداران قبل از برداشت پسته صورت می گیرد ممکن است پسته ها قبل از برداشت و در دوره رشد خود با حشرات مواجه بشوند.
همچنین عدم کاشت پسته های زود شکاف و زود خندان و روش های به نژادی می تواند به باغداران به عنوان متداول ترین و بهترین روش برای جلوگیری از آلوده شدن پسته ها به آفلاتوکسین کمک کند چون امروزه در کشور ایران پسته های زود خندان به عنوان یک عامل اصلی در آلوده شدن پسته ها به آفلاتوکسین هستند.
در کشور کالیفرنیا در پسته هایی که نسبت به سایر ارقام دیرتر برداشت می شوند وجود سم آفلاتوکسین توسط باغداران گزارش شده است اما در پسته هایی که در زمان مناسب و به موقع برداشت می شوند و بر روی پوست آنها هیچ گونه ترک خوردگی دیده نمی شود اثری از سم آفلاتوکسین دیده نشده است.
همچنین بر اساس منابع موجود، وجود شکاف در پوست رویی پسته در کشور کالیفرنیا پس از رسیدن میوه های درختان پسته شیوع ندارد و این موضوع مربوط به شرایطی مانند رقم پسته، نحوه مدیریت باغ های پسته و آب و هوا است اما در کشور ایران در پوست رویی میوه های درختان پسته وجود ترکیدگی و شکاف و در نهایت پاره پاره شدن پس از رسیدن میوه های پسته و نرم شدن پوست رویی آنها یک امر بسیار متداول است.
به طور کلی سم آفلاتوکسین توسط یک قارچ به وجود می آید و امروزه توانسته است بسیاری از محصولات باغداران را هم مانند آفات پسته درگیر خود بکند و سبب خسارت های جبران ناپذیر به پرورش دهندگان پسته بشود. اما هم مانند آفات که دارای راه های پیشگیری می باشند برای جلوگیری از آلوده شدن میوه های درختان پسته به سم آفلاتوکسین هم راه هایی وجود دارد. برای آشنایی بیشتر با آفات پسته و راه های پیشگیری از آنها می توانید به مقاله آفات پسته و همینطور پیشگیری از آفات پسته مراجعه کنید.
در ادامه این مقاله در رابطه با این موضوع که راه های پیشگیری از آفلاتوکسین پسته چیست و باغداران با در نظر گرفتن چه نکاتی می توانند از آلوده شدن محصولات خود به آفلاتوکسین جلوگیری کنند برای شما مطالبی را ارائه خواهیم کرد.
ضرر های آفلاتوکسین پسته چیست
همان طور که در بخش بالا در رابطه با اینکه آفلاتوکسین پسته چیست اشاره کردیم، آفلاتوکسین یک سم قارچی و طبیعی است که می تواند پسته و سایر دانه ها مانند ذرت و بادام زمینی و … را به خود آلوده کند. شاید تاکنون این سوال که وجود آفلاتوکسین در پسته چه ضرر هایی برای سلامت بدن انسان دارد هم برای شما پیش آمده باشد که در پاسخ به این سوال که ضرر های آفلاتوکسین پسته چیست می توان گفت که این سم قارچی دارای چهار گونه اصلی به نام های B1، B2، G1 و G2 است که هر یک از این گونه قارچ های مولد آفلاتوکسین می توانند بر روی مواد غذایی و خوراک دام ها به خوبی رشد کنند و در نهایت مصرف آنها سبب بیماری در بدن انسان ها و دام ها می شود.
علئم بالینی ای که در مرحله اول مسمومیت کبدی با سم آفلاتوکسین در بدن مشاهده است شامل درد های عضلانی، تب و بی اشتهایی می باشد که در مرحله بعدی به صورت استفراغ، درد های شدید در شکم و در نهایت هپاتیت است.
در واقع وجود سم قارچی و طبیعی آفلاتوکسین در خوراکی ها و مواد غذایی می تواند عواقب جدی ای را در سلامت بدن انسان ها و دام ها داشته باشد که امروزه پسته هم یکی از این مواد خوراکی که دارای طرفداران زیادی است می باشد.
سم قارچی و طبیعی آفلاتوکسین بیشتر در میوه های خشک شده، مغز های زمینی، غلات و آجیل های درختی مانند پسته ایجاد می شود.
گاهی اوقات افراد به دلیل عدم آگاهی از ضرر های سم آفلاتوکسین و یا به صورت اشتباهی از طریق خوردن مواد غذایی و پسته های آلوده به این سم درگیر مسمومیت می شوند و در نهایت این سم سبب اختلال در فعالیت های عادی بدن و ایجاد ناراحتی می شود اما اثرات جبران ناپذیر آفلاتوکسین ایجاد سرطان کبد و معده است.
معمولا اولین تاثیر در زمان مصرف سم آفلاتوکسین بر روی بدن انسان ها در کبد آنها است که خود را با علائمی مانند درد زیاد در عضلات، حالت تهوع، تب و بی اشتهایی نشان می دهد. همچنین اندام هایی از بدن انسان هستند که بیشتر در معرض آسیب آفلاتوکسین قرار می گیرند مانند کبد، قلب، ریه و سایر عضلات مختلف بدن و حتی در موارد که میزان آفلاتوکسین زیاد باشد می تواند سبب تشنج، کما و حتی مرگ بشود به همین دلیل توصیه می کنیم در زمان مصرف خوراکی ها و سایر مواد غذایی از سالم بودن آنها مطمئن شوید و در صورتی که علائمی از سم آفلاتوکسین را مشاهده کردید جدا از مصرف آنها خودداری نمایید چون مصرف آنها می تواند سبب بیماری های جبران ناپذیری به سلامت بدن شما وارد کند.
امروزه آلودگی محصولات با سم آفلاتوکسین بیشتر در مناطقی که دارای آب و هوای گرم هستند مانند آسیا، آمریکای لاتین و آفریقا به صورت گسترده ای دیده می شود اما با این وجود در مناطقی که دارای آب و هوای معتدل هستند هم مانند اروپا و آمریکای شمالی باغدارن شاهد وجود آفلاتوکسین در محصولات درختان پسته خود بوده اند.
در واقع این نوع آلوگی می تواند در محصولات زراعی پرورش دهندگان پسته در باغ ها در زمان رشد و عملیات برداشت محصولات یا زمان برداشت، ذخیره سازی و انبار کردن محصولات رخ بدهد و سبب خسارت های جبران ناپذیری به باغداران بشود البته لازم به ذکر است که درجه و میزان آلودگی محصولات به سم آفلاتوکسین بستگی به خاک، دما، رطوبت و شرایط ذخیره سازی محصولات دارد.
همان طور که در بخش بالا توضیح دادیم متوجه اینکه ضرر های آفلاتوکسین پسته چیست شدید اما راه هایی برای جلوگیری از همه ضرر هایی که ممکن است آفلاتوکسین به وجود بیاورد، وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
راه های پیشگیری از آفلاتوکسین پسته چیست
به طور کلی وجود سم آفلاتوکسین در محصولات و مواد غذایی موجب بیماری هایی در سلامت بدن می شوند بنابراین باید کشاوران راه هایی را برای پیشگیری از آلوده شدن محصولات خود به آفلاتوکسین در نظر بگیرند، اما علاوه بر باغداران باید همه افراد پس از تهیه خوراکی ها و آجیل های خشکبار از جمله پسته به نکاتی توجه داشته باشند که به صورت ناخواسته درگیر مسمومیت های سم قارچی و طبیعی آفلاتوکسین که در آنها وجود دارد نشوند بنابراین در ادامه به اینکه راه های پیشگیری از آفلاتوکسین پسته چیست خواهیم پرداخت تا باغداران برای مراقبت از محصولات خود برای آلوده نشدن محصولات خود و انسان ها برای سلات بدن و جلوگیری از مسمومیت های ناشی از وجود آفلاتوکسین آنها را در نظر بگیرند.
بنابراین موثرترین و بهترین روشی که باغداران می توانند برای تولید یک پسته سالم و عاری از آلودگی های آفلاتوکسین انجام بدهند رعایت کردن توصیه های بهداشتی و اصولی در طی کلیه مراحل تولید پسته است. در واقع عواملی وجود دارند که کشاورزان و باغداران می توانند با جلوگیری از آنها مانع به وجود آمدن آفلاتوکسین در محصولات درختان پسته خود بشوند.
عوامل موثر در پیشگیری سم آفلاتوکسین در محصولات پسته عبارتند از موارد زیر:
- جلوگیری از پدیده زود خندانی در میوه های پسته
- جلوگیری از انبار کردن پسته ها همراه با پوست نرم
- جلوگیری از قرار گرفتن شاخه های درختان پسته در آب آبیاری
- جلوگیری از احتمال تاخیر در پوست گیری میوه های پسته و فرآوری آنها
- جلوگیری از مخلوط شدن پسته هایی که در زمان برداشت بر روی زمین ریخته شده اند با سایر پسته های سالم
- رعایت کردن نکات مهم در زمان فرآوری میوه های پسته پس از عملیات برداشت، زمان حمل و نقل و انبار کردن آنها
به طور کلی رعایت کردن همه موارد بالا می تواند به باغداران در پیشگیری از درگیر شدن محصولات پسته با سم آفلاتوکسین کمک بسیار زیادی بکند و از خسارت های ناشی از آن جلوگیری نماید.
همان طور که در بخش بالا اشاره کردیم آنها مواردی هستند که باغداران می توانند برای پیشگیری از سم آفلاتوکسین در نظر بگیرند اما مواردی هم هستند که همه افراد باید در زمان مصرف آجیل خشکباری مانند پسته در نظر بگیرند، اما سوالی که در این قسمت ممکن است برای بسیاری از افراد به وجود بیاید این است که چگونه از وجود آفلاتوکسین در پسته ای که برای مصرف خانگی تهیه کرده اند مطمئن شوند و از مسمومیت های ناشی از مصرف آن جلوگیری کنند؟ در ادامه راه های جلوگیری از آلوده شدن بدن به سم آفلاتوکسین و علائم وجود آن در پسته را برای شما توضیح خواهیم داد البته لازم به ذکر است که همیشه پیشگیری بهتر از درمان بوده است!
بهترین راه برای پیشگیری از آلوده شدن بدن به سم آفلاتوکسین این است که همه افراد به پسته ای که قصد مصرف آن را دارند توجه کنند، در واقع به خوراکی ای که قصد خوردن آن را دارند توجه نمایند و به آن اهمیت بدهند تا سم وارد بدن آنها نشود اما ممکن است که گاهی اوقات به دلیل اشتباهات سهوی این سم وارد بدن بشود.
همان طور که می دانید پسته جزو محصولاتی است که با سرعت بالایی با آفلاتوکسین آلوده می شود بنابراین همه افراد باید در زمان مصرف پسته برای پیشگیری از وارد شدن سم آفلاتوکسین به بدن خود به نکاتی توجه کنند و از خوردن پسته هایی که دارای این ویژگی ها خودداری کنند.
ویژگی های نشان دهند وجود آفلاتوکسین در پسته عبارتند از:
- طعم تلخ مغز پسته
- تغییر رنگ مغز پسته
- رطوبت بیش از اندازه مغز پسته
عوامل بالا در پسته نشان دهنده وجود آفلاتوکسین هستند و به معنای فاسد شدن پسته است و وجود آنها در پسته بسیار خطرناک است.
بنابراین ممکن است شما هم به دنبال پاسخی برای این سوال که راه حل از بین بردن آفلاتوکسین چیست باشید، در رابطه با پاسخ این سوال باید گفت که شما زمانی که برای خریدن محصولی مانند پسته اقدام می کنید باید به شرایط نگهداری از آنها هم فکر کنید و این موضوع زمانی اهمیت دارد که شما قصد خرید پسته با مقدار زیادی دارید و می خواهید برای چند ماه از آنها نگهداری کنید به همین دلیل بسیار مهم است که پسته های خریداری شده را در یک محیط خنک و دور از رطوبت قرار بدهید، همچنین در زمان خرید پسته از سلامت محصول مطمئن شوید و تا جایی که ممکن است از فروشگاه هایی که معتبر خرید کنید.
به طور کلی بهترین راه پیشگیری از آلوده شدن بدن به سم آفلاتوکسین اجتناب از خوردن پسته ها و سایر مواد غذایی آلوده به این سم می باشد، توصیه می کنیم که از خوردن پسته هایی که دارای رطوبت زیاد هستند و طعم تلخ دارند خودداری نمایید.
همچنین لازم به ذکر است که مغز های پسته نسبت به پسته هایی که دارای پوست هستند بیشتر در معرض آلودگی به سم آفلاتوکسین هستند بنابراین استفاده نکردن پسته هایی که مشکوک به آفلاتوکسین هستند می تواند کمک بسیاری به شما در پیشگیری از آلوده شدن با سم آفلاتوکسین بکند.
عوامل طبیعی هم وجود دارند که در آلوده شدن پسته به آفلاتوکسین تاثیر به سزایی دارند مانند پارگی پوست نرم پسته توسط حشرات و پرندگان و شکافته شدن زود هنگام که می توانند پسته را در معرض آلوده شدن قرار بدهند.
امروزه برای جلوگیری از آلوده شدن پسته ها با سم آفلاتوکسین و تولید پسته ای که در برابر آفلاتوکسین مقاوم باشد نیازمند تحقیقات بسیار گسترده ای از طرف کارشناسان هستیم همچنین باغداران، انباردار ها، تجار، بخش حمل و نقل و شرکت های پخش کننده پسته نیازمند آموزش های مناسب برای نگهداری از پسته هستند.
روش از بین بردن آفلاتوکسین پسته چیست
به طور کلی دو روش برای کاهش آفلاتوکسین موجود در پسته وجود دارد که می توانید برای کاهش میزان آفلاتوکسین از آنها استفاده کنید. این دو روش عبارتند از:
حرارت دادن پسته ها
استفاده از حرارت برای برشته کردن پسته ها یکی از مواردی است که در کاهش آفلاتوکسین تاثیر دارد، به عنوان مثال بو دادن پسته ها در دما های 90، 120 و 150 درجه سلسیوس به مدت 30، 60 و 120 دقیقه می تواند سبب کاهش آفلاتوکسین به اندازه هفده تا 63 درصد بشود اما این نکته را در نظر داشته باشید که در این حال پسته ها دیگر خوراکی نیستند و بو دادن آنها به صورت عادی در درجه پایین و مدت کمتر هم هیچ تاثیر خاصی در کاهش یافتن آفلاتوکسین ندارد و باید از نور خورشید یا خشک کن های حرارتی و مخزنی که می توانند در کاهش سم آفلاتوکسین موثر باشند استفاده کنید.
جدا سازی پسته های لکه دار
یکی دیگر از عوامل موثر در کاهش سم آفلاتوکسین جدا سازی پسته های لکه دار از نمونه های پسته انبار شده است چون اکثر پسته هایی که لکه دار یا دارای جای نوک پرندگان هستند از میزان بالایی آفلاتوکسین برخوردار می باشند و باید قبل از بسته بندی پسته ها برای نگهداری در انبار آنها را جدا کنید.
همان طور که در بخش بالا اشاره کردیم راه هایی برای جلوگیری از آفلاتوکسین پسته وجود دارد که همه افراد و کشاورزان می توانند آنها را در نظر داشته باشند تا با سم آفلاتوکسین مواجه نشوند اما اگر با محصولی که با آفلاتوکسین آلوده شده بود هم مواجه شدید جای نگرانی نیست چون در این مقاله راه های شناسایی آفلاتوکسین پسته چیست را برای شما توضیح دادیم تا در زمان مصرف پسته آنها را در نظر داشته باشید و درگیر مسمومیت های ناشی از آن نشوید.
رابطه پسته های آب خندان با سم آفلاتوکسین
شاید تا به حال این سوال که پسته آب خندان چیست و چه تفاوتی با پسته های معمولی دارد هم برای شما پیش آمده باشد، در واقع پسته آب خندان نوعی پسته است که با حالت غیر طبیعی و به صورت مصنوعی توسط اختلاف دمای آب خندان شده است.
برای آب خندان کردن پسته ها به این روش آنها را برای مدتی درون آب سرد می ریزند و سپس با کمک یک انبر مخصوص که برای پسته های دهان بسته می باشد پسته ها را خندان و به سرعت آنها را در دستگاه های خشک کن قرار می دهند تا پسته ها در همان حالت خشک بشوند و همان حالت را حفظ کنند.
به طور کلی پسته های آب خندان شده دارای کیفیتی به میزان کیفیت پسته های معمولی و خندان برخوردار نیستند و ممکن است ظاهر آنها شما را دچار اشتباه بکند، در واقع بسیاری از افراد فرصت طلب پسته های مرغوب را با پسته های آب خندان مخلوط می کنند و به فروش می رسانند.
میزان سم آفلاتوکسین در پسته های آب خندان بیشتر از پسته های معمولی است و کیفیت پایین پسته های آب خندان به صورت قابل توجهی می تواند سلامتی بدن را به خطر بیندازد به همین دلیل میزان آفلاتوکسین با پسته های آب خندان دارای رابطه مستقیمی است و می تواند تاثیر منفی ای در سلامتی بدن بگذارد.
نتیجه گیری
در این مقاله با هم به بررسی این موضوع که سم آفلاتوکسین پسته چیست پرداختیم و روش های جلوگیری از آن را بررسی کردیم. در مورد آفلاتوکسین باید گفت که در واقع ان سم نوع قارچ است که دانه های روغنی را به عنوان میزبان انتخاب می کند. این سم علاوه بر پسته در مواد غذایی دیگری مانند بادام زمینی نیز پیدا می شود. در مورد اینکه مضرات آفلاتوکسین پسته چیست باید گفت هم باعث از بین رفتن محصول باغداران و ایجاد خسارت می شود و هم در صورت خورده شدن این پسته ها، برای انسان هم خطرناک خواهد بود. البته در صوت کمبود مقدار آن خطر جدی شخص را تهدید نمی کند.
