آفتاب سوختگی درخت پسته | علائم و روش های پیشگیری

آفتاب سوختگی درخت پسته یک عارضه است که در سال های گذشته خیلی از باغ ها را درگیر کرده. در این مقاله از مغز و پسته می خواهیم با هم به سراغ بررسی کامل این مورد رفته و ببینیم برای پیشگیری و مقابله با آن چه کاری باید انجام دهیم.

عوارض مختلفی وجود دارد که این روز ها به جان باغات پسته افتاده و یکی از آنها که باید گفت خیلی از باغ های ایران را تهدید می کند آفتاب سوختگی درخت پسته است. این عارضه بیشتر در پسته هایی مانند پسته فندقی مشاهده می شود و از آنجا که عمده باغ های ایران از این نوع پسته کشت می کنند، و عوامل متعدد دیگری مانند خشکسالی، هزینه بر بودن راه های پیشگیری و همینطور عدم دانش کافی بیشتر کشاورزان، این موضوع را تشدید می کند. در این مورد باید گفت خوشبختانه شما که به سراغ بررسی این موضوع آمده اید، مورد آخر را نخواهید داشت و در این مقاله سطح دانش شما تا حدی که بتوانید به راختی این موضوع را هندل کنید، بالا خواهد رفت.

قبل از اینکه بخواهیم در مورد روش های پیشگیری و درمان آفتاب سوختگی درخت پسته صحبت کنیم، لازم است در ابتدا کم در مورد اینکه خود این آفتاب سوختگی چیست و به چه صورتی در درخت های پسته خود را نشان می دهد صحبت کنیم و بدانیم داستان از چه قرار است. در ادامه کار را با بررسی اینکه این عارضه چطور در درخت های پسته ایجاد می شود، دنبال می کنیم.

آفتاب سوختگی درخت پسته چیست

گرمای شدید هوا، به ویژه در ماه های تیر و مرداد با دماهای بالای ۴۰ درجه سانتیگراد، ممکن است باعث وقوع عارضه ای به نام سوختگی میوه در باغ های پسته شود. این موضوع معمولاً به ویژه در محدوده های با دمای بسیار بالا اتفاق می افتد. میوه هایی که تحت تابش مستقیم نور خورشید قرار گرفته و در دماهای بالا قرار گرفته اند، ممکن است از این عارضه آسیب ببینند.

علایم این عارضه در میوه های پسته شامل لکه های سیاه روی سطح پوست می شود. این لکه ها معمولاً ناشی از سقوط جنین میوه و پوسیدگی آن است. میوه هایی که مستقیماً در معرض تابش نور خورشید قرار گرفته و به طور ناگهانی با افزایش دما مواجه شوند، به علت این سوختگی ممکن است به شکل پوک و لکه دار شوند و پوست آن ها چروکیده به نظر بیاید.

آفتاب سوختگی در خوشه های پسته ناشی از تابش مستقیم تشعشعات نور خورشید به این بخش هاست. تحت تأثیر این تابشات نوری شدید، حرارت زیادی در خوشه ها ایجاد می شود. از آنجایی که خوشه ها قابلیت عبور این تشعشعات را ندارند، دمای آنها به شدت افزایش می یابد و بافت آنها ممکن است آسیب ببیند و مرگ آفتاب سوختگی نامیده می شود. این حالت باعث سیاه شدن بخش متضرر می شود و با فراهم شدن شرایط برای رشد قارچ های ساپروفیت، خسارت به دو برابر می شود.

در خشکسالی هایی که اخیرا گرفتار آن شده ایم این مشکل بیشتر هم شده است. بالا بودن میزان بارندگی علاوه بر جلوگیری از تابش مستقیم آفتاب، باعث بالاتر رفتن میزان رطوبت هوا به خصوص در نزدیکی درختان شده و این موضوع کاهش دما را به دنبال دارد که می تواند تا حد زیادی از آفتاب سوختگی درخت پسته جلوگیری کند. اما چند سالی است که با کم شدن بیشتر باران ها، این موضوع نیز به یک معضل تبدیل شده است.

برخی از ارقام پسته در برابر این عارضه ضعیف تر هستند و بیشتر آسیب می بینند. از مهمترین پسته هایی که اینطور هستند می توان به پسته فندقی و همینطور بادامی زرندی اشاره کرد. در صورتی که سری به مقاله گسته اوحدی بزنید می توانید با این پسته ها به خوبی آشنا شوید. همینطور پسته هایی مانند پسته اکبری و پسته احمد آقایی هم در این میان وجود دارند که کمتر از آفتاب سوختگی آسیب می بینند.

توصیه می شود که در باغ های پسته، خصوصاً در دماهای بسیار بالا، اقداماتی انجام شود تا اثرات سوختگی میوه کاهش یابد. این اقدامات ممکن است شامل استفاده از سایه بان ها، افزایش آبیاری، و مدیریت مناسب دما باشد.

دلایل ایجاد آفتاب سوختگی درخت پسته

در این قسمت می خواهیم در مورد این صحبت کنیم که اصلا دلایلی که باعث بروز آفتاب سوختگی درخت پسته در باغ ما می شوند کدام است و به چه دلایلی ممکن است این بیماری به سراغ باغ ما بیاید. در صورتی که شما هم گرفتار این بیماری شده اید باید گفت اصلا جای تعجب نیست و فهرست طولانی ای که دلایل آفتاب سوختگی درخت پسته دارند، گواه این موضوع است.

در صورتی که بخواهیم مهمترین و اصلی ترین گزینه ها برای ایجاد آفتاب سوختگی در باغ های پسته را معرفی کنیم، می توانیم لیست زیر را به این منظور ارائه دهیم:

کاهش رطوبت هوا و خشکسالی: با بالا رفتن دما و کم شدن رطوبت خاک، بادهای گرم و خشک وزیدن گرفته و در نتیجه رطوبت نسبی هوا به شدت کاهش می یابد. این وضعیت باعث افزایش تبخیر و تعرق در باغات پسته می شود و موجب از دست رفتن آب گیاه می گردد. این افزایش تبخیر و تعرق باعث بروز خشکی و کم آبی در گیاه می شود. همخین موضوع باعث می شود که گیاهان در برابر آفتاب ضعیف تر شده و آفتاب سوختگی درخت پسته برای باغ ما اتفاق بیفتد.

عدم هرس اصولی درختان باغ: انجام هرس به درستی باعث فاصله گرفتن شاخه های میوه ده از سطح زمین می شود و خسارت آفتاب سوختگی کاهش می یابد. با انجام هرس به درستی، شاخه های میوه ده در داخل تاج درخت نیز شکل می گیرند و از تابش مستقیم نور خورشید به روی میوه ها جلوگیری می شود. اگر هرس به درستی انجام نشود، نقاط میوه ده در حاشیه بیرونی سایه انداخته شده و در معرض تابش مستقیم نور خورشید قرار می گیرند. هرس نامناسب باعث غالبیت انتهایی جوانه ها می شود، شاخه های طویل و پررشد با قطر کم و تعداد کم شاخه جانبی به وجود می آیند، که در نتیجه رشد مغز و سنگینی خوشه ها افزایش می یابد. این سنگینی باعث خم شدن شاخه به زمین می شود و شاخه ها در معرض هوای گرم مجاور خاک و تابش مستقیم نور خورشید قرار می گیرند که این موضوع باعث افزایش خطر آفتاب سوختگی در میوه ها می شود.

نازک شدن پوست سبز به دلایل ژنتیکی: هر چه ضخامت پوست سبز و پوست استخوانی کمتر باشد، هدایت گرما به داخل میوه و جنین زودتر اتفاق می افتد و خسارت بیشتری به جنین در حال رشد در داخل میوه وارد می شود. برخی از ارقام، مانند رقم ممتاز، به طور ژنتیکی دارای پوست سبز و پوست استخوانی نازک تری هستند که باعث می شود خسارت آفتاب سوختگی در آنها بیشتر باشد. ضخامت پوست استخوانی اهمیت به مراتب بیشتری نسبت به ضخامت پوست سبز دارد. تغذیه نامناسب، به خصوص کمبود کلسیم، می تواند منجر به کاهش ضخامت و استحکام پوست استخوانی شده و باعث افزایش میزان خسارت آفتاب سوختگی گردد.

به هم خوردن برنامه آبیاری: با افزایش فاصله زمانی و نامنظم بودن آبیاری، به ویژه در زمان های حیاتی مانند پر کردن مغز، رطوبت خاک به شدت کاهش می یابد. این شرایط منجر به کاهش توانایی ریشه ها در جذب آب از خاک می شود. در نتیجه، در زمانی که نیاز به جذب آب بیشتر به منظور انتقال مواد غذایی از خاک افزایش می یابد، این مشکلات رخ می دهد. با این کاهش توانایی جذب آب و مواد غذایی، بسیاری از میوه ها قادر به جذب مقدار کافی آب و مواد غذایی برای ذخیره در مغز نمی شوند. این وضعیت سبب از دست رفتن شدید آب به علت تبخیر و تعرق می شود. چرا که آبی که از دست میوه از بین می رود، جایگزین نمی شود. این عدم تامین نیازهای ضروری مواد غذایی و آب، به مرور زمان منجر به مرگ سلول ها و در نهایت سقط جنین می شود.

در نظر نگرفتن فاصله مناسب درخت ها و ردیف ها: در صورتی که درختان در ردیف ها به نزدیکی یکدیگر قرار گرفته باشند و جهت ردیف های باغ به سمت وزش باد غالب نشده باشد، باد قادر به ورود به باغ نمی شود و انتقال هوای گرم سطح خاک به میزان زیادی محدود می شود. این موضوع باعث ایجاد یک محیط گرم و خشک نزدیک به خوشه میوه می شود که خطر آفتاب سوختگی را افزایش می دهد. همچنین، ردیف های جنوبی و شمالی تحت تاثیر مستقیم نور خورشید قرار گرفته و میزان آفتاب سوختگی در میوه های قرار گرفته در سمت جنوبی بیشتر است. در حالی که در ردیف های شمالی به دلیل دریافت نور کمتر، خسارت آفتاب سوختگی در میوه ها کاهش می یابد.

عرض جغرافیایی و نزدیکی به استوا: هر چه موقعیت مکانی به سمت پایین تر تغییر کند، شدت تابش خورشید افزایش می یابد. این به این معناست که هرچه به خط استوا نزدیک تر شویم، اثرات تابش خورشید به شدت افزایش می یابد. زمان زیادی در معرض تابش نور خورشید، به ویژه زمانی که این تابش به صورت عمودی اتفاق می افتد، منجر به افزایش دما و طولانی تر شدن مدت زمانی که گیاهان در معرض دمای بالا قرار می گیرند می شود. همانطور که مشخص است، نور خورشید باعث گرم شدن زمین و در نتیجه افزایش دما در هوا و خاک مجاور می شود. در نتیجه می توان گفت که باغ هایی که به جنوب ایران نزدیک ترند، بیشتر در معرض این آفتاب سوختگی ها هستند.

نقش بیماری ها در آفتاب سوختگی درخت پسته: بیماری گموز باعث از بین رفتن آوندهای آبکش در ناحیه هایی از درخت پسته می شود که محدوده طوقه ای را تشکیل می دهند. این اتفاق باعث می شود انتقال مواد غذایی تولید شده به سمت ریشه ها به نحو مطلوبی انجام نشود. کمبود مواد غذایی در ریشه ها باعث کاهش بهره وری آنها در جذب مواد غذایی از خاک می شود و به عنوان نتیجه، رشد رویشی و زایشی تحت تأثیر قرار می گیرد. این شرایط ضعف در جذب مواد غذایی توسط ریشه ها را ایجاد می کند و به علت کاهش اندازه و نرمی پوست استخوانی، میوه ها کوچکتر و پوست استخوانی آنها نرم تر و نازک تر می شود. همچنین، با کاهش سطح و تعداد برگ ها در درختان آلوده به بیماری گموز، میوه ها بیشتر در معرض تابش مستقیم نور خورشید قرار می گیرند و این موضوع باعث افزایش خطر آفتاب سوختگی درخت پسته میوه ها می شود.

کمبود کلسیم در خاک: یکی دیگر از عوامل موثر در آفتاب سوختگی، کمبود کلسیم ناشی از فراوانی منیزیم در محلول خاک می باشد. میوه پسته که دارای بافت استخوانی است، نیاز بیشتری به کلسیم دارد. درخت ممکن است کمبود کلسیم را در برگ نشان ندهد، اما مقدار کلسیم برای میوه کافی نباشد. یکی از نشانه های کمبود کلسیم، حساسیت میوه به آفتاب سوختگی است. میوه هایی که دچار کمبود کلسیم هستند، به آفتاب سوختگی حساس تر می باشند.

نشانه های آفتاب سوختگی درخت پسته

اکنون که دقیقا می دانیم آفتاب سوختگی درخت پسته چه آسیب هایی به ما مکی رساند و چه دلایلی می توانند باعث ایحجاد ان شوند، وقت آن شده است که به این سوال جواب دهیم که آیا باغ ما دچار آفتاب سوختگی شده است یا خیر. برای این منظور هم مانند سایر عارضه های باغی مثل شوری باغ پسته نشانه های مختلفی وجود دارد که می توان این موضوع را از روی آنها فهمید.

آفتاب سوختگی آسیب های ناشی از ترکیب نور مستقیم خورشید و دمای بیش از حد در درختان است. این عوامل تغییراتی در بافت گیاه ایجاد می کنند، که در مرحله اول باعث پژمردگی و خم شدن برگ های تازه و باریک می شوند. این برگ ها به تدریج رنگ سبز کمتری به خود می گیرند و پس از 2-3 روز، آسیب ها در نزدیکی نوک و کناره های برگ گسترش می یابند. آسیب ها در نواحی خشک به وسیله فشار خشکی سالی یا حمله حشرات به برگها ایجاد شده، ممکن است به آفتاب سوختگی در تنه درخت منجر شوند. در این حالت، آنها شکل شکاف ها و زغالک ها را به خود می گیرند، که در نهایت به نواحی خشک شده روی تنه گسترش می یابد.

 

پیشگیری از آفتاب سوختگی درخت پسته

هر چند آفتاب سوختگی درخت پسته یک موضوع همه گیر است و خیلی از باغ ها در ایران دچار آن شده اند، اما باید گفت که مسئله غیر قابل درمان نیست و با استفاده از روش های مختلفی می توان از دست آن خ0لص شد. در این بخش از مقاله می خواهیم با هم در مورد این روش ها صحبت کنیم و ببینیم چه کارهایی از دستمان می آید که بتوانیم آفتاب سوختگی درخت پسته را به حداقل برسانیم.

مهمترین روش های درمان و جلوگیری از آفتاب سوختگی درخت پسته از این قرارند:

به کار گیری کائولن

در باغات پسته کالیفرنیا، به منظور جلوگیری از آفتاب سوختگی درخت پسته، از ترکیب کائولن (خاک چینی) فرآوری شده استفاده می شود. این ترکیب معمولاً همزمان با گرم شدن هوا بر روی درختان پسته محلول پاشی می شود. در ایران نیز کائولن فرآوری شده با نام تجاری “سپیدان” وجود دارد که بایستی بر روی درختان پسته آزمایش شود. اگرچه این ترکیب در کاهش آفتاب سوختگی در درختان انار مؤثر نبوده است، اما توجه به این نکته حائز اهمیت است که با پاشیدن کائولن بر روی برگ ها و میوه ها، دمای سطوح این اندام ها کاهش می یابد و در برگ ها باعث افزایش کاروتنوئید (کلروفیل) نسبت به برگ های محلول پاشی نشده می شود، که در نتیجه باعث افزایش سطح فتوسنتز می گردد.

محلول پاشی با رس سفید

فرمولاسیون رس سفید یا تالک که یک نمونه از کانی تالک است، می تواند بر روی شاخه، برگ و تنه درختان مورد محلول پاشی قرار گیرد تا به صورت فیزیکی تابش آفتاب را مسدود کند. این اقدام ممکن است درجه حرارت را 5 تا 10 درجه سانتیگراد کاهش دهد. همچنین، محصولات مبتنی بر کلسیم کربنات یا سنگ آهک بلورین نیز برای این منظور توصیه می شوند. همچنین، محصولات موم کارنابا (موم نخل) به عنوان یک کرم ضد آفتاب طبیعی برای گیاهان استفاده می شوند.

استفاده از شیلد یا همان سایبان

در مورد مناطق جغرافیایی نزدیک به استوا یا همان باغ هایی که بیشتر به جنوب ایران نزدیک هستند، استفاده از شیلد های فیزیکی می تواند باغات پسته را از نور آفتاب مستقیم محفوظ کرده و آفتاب سوختگی درخت پسته را به حداقل برساند. البته برای استفاده از این تکنیک لامز است که باغ ها به صورت ردیف کاری شده و منظم طراحی شده باشند و ارتفاع درخت ها نیز کوتاه باشد. برای درخت هایی مانند پسته اوحدی این امکان وجود دارد که به راحتی با استفاده از شیلد باغ را در برابر تابش مستقیم خورشید محافظت نمود.

حفظ پوشش گیاهی باغ پسته

بهتر است بعضی پوشش های گیاهی را بعد از وجین کردن، روی سطح خاک باقی بگذارید. این اقدام باعث می شود که بازتاب کمتری از سطح خاک صورت پذیرد و طول موج های مختلف، جذب پوشش روی سطح باغ شود. این بازتاب کمتر می تواند تاثیر مثبتی بر کاهش آفتاب سوختگی پسته داشته باشد. باید گفت در کل کاهش حرارتی که از کف به درختان بازتاب می شود نقض عمده ای در جلوگیری از آفتاب سوختگی درخت پسته دارد.

آبیاری به صورت منظم و اصولی

آبیاری منظم باعث حفظ رطوبت در فضای باغ می شود که باعث کاهش طول موج های مضر نور خورشید خواهد شد. این اقدام می تواند به کاهش عارضه آفتاب سوختگی در درختان پسته کمک کند. برای بهبود این شرایط می توانید از روش های مدرن مانند آبیاری بارانی استفاده نمایید که دما را به صورت قابل توجهی کاهش می دهد. البته باید توجه داشت که کم آبی های اخیر می تواند مانع از انجام این کار شود و بهتر است روی روش های دیگر که فراهم کردن آنها راحت تر است استفاده کرده و همه آب خود را برای رشد درختان تان باقی بگذارید.

به هر حال در صورتی که مایل به دریافت اطلاعات بیشتری در مورد آبیاری در باغ خود هستید، مقاله آبیاری درختان پسته می تواند اطلاعات مفید و خوبی را در این زمینه در اختیار شما قرار دهد.

جلوگیری از گسترش آفات و حشرات موذی در باغ

هر چند آفات پسته به صورت مستقیم تاثیری در آفتاب سوختگی درخت پسته ندارند، اما وجود آنها در باغ باعث می شود تا درختان باغ شما ضعیف شده و در وقاع در مقابل تابش آفتاب مقاومت کمتری داشته باشند. در این حالت بهترین راه این سات که اقدامات لازم برای مقابله با آنها را انجام داده و مطمئن شوید که این حشرات از بین رفته اند. در صورتی که در مورد آفت ها و بلایی که هر کدام از آنها می تواند سر درخت شما بیاورند، اطلاعات بیشتری نیاز دارید می تواند سری به مقاله آفات پسته بزنید تا با آنها بیشتر آشنا شوید.

 

 

نتیجه گیری

در این مقاله با هم در مورد آفتاب سوختگی درخت پسته صحبت کردیم و دیدیم که این عارضه می تواند دلایل مخلتفی مااند موقعیت باغ، به هم ریختن برنامه آبیاری، خشکسالی، عدم هرص اصولی و درست درختان و مواردی از این دست، داشته باشد. همینطور با کنترل آبیاری، استفاده از شیلد ها و سایه بان، محلول پاشی و روش هایی که با هم بررسی کردیم می توان از آفتاب سوختگی درخت پسته جلوگیری کرد. در صورتی که در مورد این موضوع سوالی داشتید، خوشحال می شویم که آن را با ما در میان بگذارید تا کارشناسان مغز و پسته بتوانند بهترین راه حل ممکن را برای برطرف کردن مشکل شما در اختیارتان قرار دهند.